Bij deze vierenzeventigste aflevering gaat het om de beeltenis van de H. Antonius van Padua die links achterin de kerk staat. Zeker de oudere parochianen kennen deze heilige door het aanroepen als je wat kwijt bent. Of hetgeen je kwijt bent dan ook daadwerkelijk wordt gevonden is in statistieken nooit vastgelegd. Dat blijft dus in nevelen gehuld, zoals bij zo’n heilige prima past. En met de beschrijving ‘Kerkcollectie digitaal’ van het Museum Catharijneconvent uit 2020 wordt in deze aflevering ook dit religieuze voorwerp uit onze parochiekern nog meer zichtbaar voor wie er meer over wil weten. Belangrijk, want het is goed om te weten als parochianen over welke unieke prachtstukken we beschikken. Alle religieuze voorwerpen hebben namelijk een eigen verhaal, zeker ook dit beeld.
Het beeld van de H. Antonius van Padua, een origineel gepolychromeerd gipsen Antoniusbeeld, staat links achterin de kerk. Hij is staande weergegeven met het Christuskind staande op een boek dat deze heilige met zijn rechterhand vasthoudt. Met zijn linkerhand houdt Antonius een lelie vast. Het beeld is zo rond 1920 vervaardigd en ook hier is de goudverf royaal benut bij de ‘aankleding’ van het gipsen beeld. De afmetingen zijn 140 cm hoog, 48 cm breed en 28 cm diep en het bevindt zich in een goede staat. Weet iemand ook waarom dit beeld achterin in onze kerk is geplaatst? Is dat om het terugvinden van verloren spullen te vergemakkelijken? Waarom niet een andere heilige op deze plek geplaatst? Weet u, weet jij, er meer over te vertellen? Laat het de webredactie maar weten!
Wie was Antonius van Padua?
Antonius van Padua (Lissabon, 15 augustus 1195 – Padua, 13 juni 1231), geboren als Fernando Martins de Bulhões in een rijke, adellijke familie, was een minderbroeder, die theoloog en kerkleraar was. Hij wordt als een belangrijke heilige beschouwd. Hij sloot zich in 1210 aan bij de augustijnen in Lissabon. In 1212 verhuisde hij naar Coimbra om niet langer door familieaangelegenheden gestoord te worden in zijn geestelijke ontwikkeling. Onder de indruk gekomen van de eerste martelaren van de minderbroeders sloot hij zich in 1220 bij hen aan. Hij trok naar Noord-Afrika om daar het christelijk geloof te verspreiden onder de moslims. Later was zijn werkterrein Frankrijk en Italië. Waarschijnlijk werd hij in 1222 te Forlì tot priester gewijd. Veel mensen vonden door zijn toedoen de weg naar het katholieke geloof. Op last van Franciscus van Assisi doceerde hij theologie aan zijn medebroeders. In 1227 benoemde Johannes Parenti, de toenmalige generaal-overste van de minderbroeders hem tot provinciaal van de Romagna in Italië, waar hij van 1222 tot 1224 al predikend had rondgetrokken. In 1230 vroeg en kreeg hij ontslag omdat zijn gezondheidstoestand verslechterde. Hij stierf in 1231 en werd nog geen jaar later door paus Gregorius IX heilig verklaard. In 1946 werd hij als ‘leraar van het evangelie’ tot kerkleraar uitgeroepen.
Patroonheilige van…
Antonius is de patroonheilige van de franciscanen, verloren voorwerpen, vrouwen en kinderen, armen, bakkers, mijnwerkers, het huwelijk, reizigers en verliefden. Bovendien is Antonius de patroon tegen schipbreuk, de pest en koorts.
Kerken
Rond zijn graf in Padua is de basiliek Basilica di Sant Antonio gebouwd. In Lissabon zou het kerkje Santo António à Sé gebouwd zijn op de plaats waar Antonius werd geboren. Hij is een zeer geliefde heilige in de Portugese hoofdstad. Sinds 1934 is Antonius een beschermheilige van Portugal en 13 juni is er een officiële feestdag.
Leuke en leerzame wetenswaardigheden
- In katholieke kringen wordt Antonius aangeroepen om zoekgeraakte zaken terug te vinden met de volgende woorden: ‘Heilige Antonius, beste vrind, maak dat ik m’n … vind’ of ‘Heilige Antonius, lieve sint, zorg dat ik m’n … vind’ of ‘Sint Antonius, heilige man maak dat ik mijn … vinden kan’. Als het voorwerp is teruggevonden moet men de Heilige Antonius bedanken.
- De teunisbloem is naar Antonius vernoemd omdat die rond zijn feestdag (13 juni) bloeit.
- In Achel (België) wordt Sint Antonius van Padua vereerd sedert 1493. Tijdens de Franse Revolutie werd de plaats van verering, het klooster van de Franciscanessen in het Catharinadal, vernield. Het beeld van de heilige werd gered en overgebracht naar de parochiekerk. Elk jaar op de zondag na de dertiende juni (naamfeest) wordt het beeld even teruggebracht naar het Catharinadal. Het gaat gepaard met een processie die een historisch en een religieus gedeelte bevat. In de namiddag is er een spontaan dorpsfeest in een verkeersvrij centrum.
- Het dorp en de voormalige gemeente Sint Anthonis in Noord-Brabant is genoemd naar een naamgenoot: Antonius van Egypte (Antonius met het varken).
- Een van Gustav Mahlers liederen uit Des Knaben Wunderhorn, ‘Des Antonius von Padua Fischpredigt’, is een komische verhandeling over Antonius, die tot de vissen preekt als de kerk leeg is. De dieren luisteren aandachtig, maar na afloop doen ze nog steeds wat ze altijd deden.
- Het nummer ‘Heilige Antonius’ van de Limburgse band Rowwen Hèze gaat over Antonius van Padua. Hierin zegt de heilige Antonius: ‘Soms is ’t baeter iets moëis te verliezen; baeter verleeze dan daat ge ’t noëit het gehad.’
- In de Franse bedevaartplaats Brive-la-Gaillarde bevinden zich grotten ter ere van Sint-Antonius, de grottes de Saint Antoine.
Weerspreuken
Als Sint-Antoon de zon doet schijnen, ziet de boer zijn zorgen verdwijnen.
Is Sint-Antonius nat, dan drinkt de boer zich zat.
Sint-Antonius schoon en helder, vult ’t vat en ook de kelder.
Wat gaan we zien in aflevering vijfenzeventig?
wat we gaan tegenkomen in die aflevering uit deze serie van donderdag 9 oktober staat ook links achterin de kerk. Het staat dichtbij H. Antonius van Padua en in ons land zijn er zelfs diverse kerken naar deze vrouwelijke beeltenis vernoemd. Meer gaan we er nu niet over vertellen. Al enig idee? Of toch niet? Weet u, weet jij het al? Toch benieuwd naar wie het is en waarom dit beeld juist ook in ons kerkgebouw staat? Lees dan zeker komende donderdag de nieuwste aflevering van deze serie. Blijf dus deze serie over onze eigen religieuze voorwerpen in en om ons kerkgebouw zeker volgen om er nog meer van te weten te komen!