Nadat u in april al heeft kunnen lezen over de geschiedenis van de gardisten en collectanten, vraagt u zich nu misschien af: ,,Waarom nu weer een zo’n verhaal?” Welnu, de collectanten hebben namelijk wat te vieren. Het collectantencollectief is in 1920 opgericht door pastoor Hendriks (1908-1921). U weet vast nog wel, dat hij de bouwpastoor was. Maar het is nu 2021 en de collectanten zijn dus een jaar te laat met hun jubileum of waren zij het vergeten? Vergeten waren ze het zeker niet, het feestje was gepland afgelopen vrijdagavond 26 november, maar…
Ook dat kon door de aangescherpte coronamaatregelen helaas niet doorgaan. Het is nu verplaatst naar zaterdag 26 maart 2022 in de hoop dat het prachtige jubileum dan wel goed kan worden gevierd met elkaar. Toch wil ik met deze extra aflevering over de garde en collectanten nu stilstaan bij deze werkgroep want zij hebben vanaf maart 2020 een hele verantwoordelijke taak erbij gekregen bij de vieringen en andersoortige bijeenkomsten in ons kerkgebouw.
‘Mondkapje op, mondkapje af’
We weten allemaal dat er in de afgelopen twee jaar heel veel beperkingen waren in het dagelijkse leven. Geen drommen mensen bij elkaar, beperkte toegang tot evenementen, mondkapjesverplichting en geen zingende koren. En dan was er ook de zeer beperkte toegang tot de kerk met verplichte looproutes en handelingen. Kwam je dan toch in de viering, nadat je je had aangemeld, dan begon alles met verplicht handen ontsmetten en een briefje invullen. Zo wist de coördinator corona wie er geweest waren en konden later eventuele besmettingen worden gemeld bij deze kerkgangers en aanwezige functionarissen waaronder altijd de leden van de garde.
Nieuwe taak voor de gardisten.
Wat vroeger een taak was van de gardisten en collectanten, orde te houden tijdens de H. Mis, waren zij nu als het ware omgeschoold tot toezichthouders. Als je in vroegere jaren de kerk inkwam stond daar een man, in zijn zondagse pak, met een sjerp om schuin vanaf zijn rechterschouder. Met grote geborduurde letters stond er te lezen ‘Eerbied in Gods huis’. Nog veel eerder stond er een zogenaamde kerkbaljuw in een specifiek kostuum en zelfs met een hellebaard. Deze functies werden na het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) afgeschaft. Van alle deze werkzaamheden is alleen het collecteren overgebleven. Dus geen mannen, vrouwen deden dit niet of mochten dit nog niet doen, in hun mooie zondagse pak meer maar gewoon medeparochianen. Nu wel dames en heren die ons allemaal bekend zijn met naam en toenaam. En deze mensen gaven ons, de kerkgangers, in de coronatijden netjes aan welke route er gelopen moest worden naar en van je zitplaats. Tevens werd aan de mensen die de communie wilden ontvangen per kerkbank met een knikje, vrij vertaald betekende dat ‘u mag naar voren’, aangeven dat zij richting het altaar mochten gaan. Niet alleen de collectanten moesten hieraan wennen, zeker ook de kerkgangers. Het was eigenlijk een hele nieuwe discipline die wij moesten accepteren vanwege de pandemie. Ook waren deze coronaregels aangegeven door de bisschoppen om lokaal toe te passen en… ze veranderden voortdurend.
Wat vinden de gardeleden zelf van hun werk in deze barre coronatijden?
Astrid van der Valk en Margreet van Nobelen, coördinatoren van de garde, zijn er duidelijk over. De intrede van corona had zeker gevolgen voor de personele bezetting en de werkzaamheden van de garde. Van der Valk: ,,Bij aanvang van de corona maart 2020 hadden we dertien collectanten. Maar gedurende de periode van maart 2020 tot de zomer 2021 zag ongeveer de helft van hun gardetaken af, waarvan er uiteindelijk twee aangaven definitief te willen stoppen. Dat deed best een groot beroep op de beurtenfrequentie van de resterende zes gardeleden. Een pluspunt was weer dat er wel twee andere vrijwilligers ons wilden helpen. Zo zijn we reuzeblij dat Mariska Hogewoning en Anne Blankert als nieuwe gardeleden aansloten, en we zo goed als gelijk bleven in het aantal collectanten. Ik wil hier zeker ook een droevig moment voor de garde vermelden. Dat was het overlijden van onze collega, collectant Nico Ouwehand op 1 maart 2021. Helaas was de aanwezigheid van de gardeleden bij de uitvaart niet mogelijk door alle coronamaatregelen en dan is het moeilijk afscheid nemen.”
Het is en blijft wennen aan de regeltjes in de kerk
We kunnen ons best voorstellen dat het niet altijd meeviel om iedereen een beetje in het gareel te houden. Sommigen van ons hadden niet altijd door hoe het nu moest want we waren het immers heel anders gewend. En dan kwamen de gardisten om ons op nette wijze vertellen, hoe we wel moesten lopen. Van Nobelen: ,,Zo was er een periode dat het niet duidelijk was voor de gardeleden of de communie via één of twee uitgiftepunten zou zijn. Het was afhankelijk van de voorganger dan weer via één punt of dan weer via twee punten. Voor de garde natuurlijk belangrijk om het vooraf te weten i.v.m. de instructie aan de kerkgangers voor het kiezen van de volgorde van de banken bij het uitreiken van de communie. Een duidelijk voorbeeld dat we als gardeleden steeds flexibel moesten en moeten zijn afhankelijk van gewijzigde omstandigheden en coronamaatregelen van de bisschoppen.”
Het ging wel eens mis, vooral bij het verlaten van de kerk, en werd er gekozen voor het middenpad, tot ontsteltenis van de dienstdoende gardisten.
Van der Valk: ,,Ook leuk om te memoreren, kerkgangers die speciaal handschoenen aanhielden om zo niet te hoeven desinfecteren bij binnenkomst in de kerk, maar de priester accepteerde dat niet altijd bij de communie-uitreiking… wat doe je dan? Maar het leverde ook wel eens een hilarisch moment op, mondkapje op of mandkopje af, ken je dat? Iemand dacht er niet aan dat hij zijn mondkapje op had bij het ter communie gaan en zodoende ging de hostie met mondkapje en al in de mond….”
We zullen met elkaar alleen nog maar moeten afwachten hoe het allemaal verder gaat met de beperkingen vanwege de coronamaatregelen.
Een toekomst die telt
We mogen blij zijn dat er al honderd jaar vrijwilligers in onze parochie(kern) zijn, die dit werk van collecteren, geld tellen en bezoekers tellen en begeleiden, willen blijven doen. We kunnen ze niet missen en daarom feliciteren wij, als parochie(kern), deze medeparochianen met dit jubileum en hopen dat zij dit nog jaren met toewijding zullen blijven doen.
Richard Hulmer
Klik op een foto voor een grote weergave of een diapresentatie.
