Allerheiligen wordt in vele landen over onze grenzen gevierd met een nationale feestdag, maar in Nederland niet. Er is zelfs niet in elke parochiekerk een viering. Allerzielen raakt meer en meer ondergesneeuwd door de uiterlijkheden van Halloween. De winkels liggen echt vol met vele attributen en kinderen gaan zo verkleed langs de deuren. Maar waar komen deze feestdagen eigenlijk vandaan? Benieuwd? Lees gerust maar verder! Wilt u Allerheiligen, woensdag 1 november, vieren in de kerk? Dat kan om 19.30 uur in Wassenaar of u kan het volgen via deze link naar de parochiële livestream. Voor de viering van Allerzielen, donderdag 2 november, bent u om 19.30 uur van harte welkom in onze eigen kerk met Vocalis en als voorganger broeder Mattheus.
Waar komt Allerheiligen vandaan?
Allerheiligen (Sollemnitas Omnium Sanctorum in het Latijn) is een christelijk feest ter nagedachtenis aan alle heiligen en martelaren. Het is een jaarlijkse feestdag, die door rooms-katholieken en anglicanen op 1 november gevierd wordt. In de Rooms-Katholieke Kerk is het een hoogfeest. In de Oosters-Orthodoxe Kerk wordt Allerheiligen gevierd op de eerste zondag na Pinksteren, mogelijk in navolging van Lemuria, dat op 13 mei valt.
De dag na Allerheiligen wordt Allerzielen gevierd. Het is aannemelijk dat men tijdens de kerstening van Europa het feest van Allerheiligen is gaan vieren rond de periode van een oorspronkelijk heidens feest Samhain dat ter nagedachtenis van de doden werd gehouden. In 837 riep paus Gregorius IV wel 1 november uit als de katholieke gedenkdag.
Een wat… een merkeldag?
Allerheiligen is ook een merkeldag, ook wel genoemd lotdag Dat is de aanduiding voor een dag die in het volksgeloof bijzonder belangrijk is voor het lot van de mens of het weer. Het weer op een merkeldag is in dat geval bepalend voor de rest van de periode. Bij merkeldagen horen dan ook één of meer weerspreuken. Deze vermelden veelal ook de heilige die volgens de heiligenkalender van de Katholieke Kerk zijn of haar naamdag heeft op de betreffende dag. Bij Allerheiligen hoort dan ook deze weerspreuk: ‘Allerheiligen is een waterken of een winterken’.
Waarom is Allerheiligen hier geen nationale feestdag?
Allerheiligen is een nationale feestdag in vele landen, waaronder Andorra, België, Frankrijk, Hongarije, Italië, Kroatië, Liechtenstein, Litouwen, Luxemburg, Monaco, Oostenrijk, Polen, Portugal, San Marino, Slowakije, Slovenië, Spanje en delen van Duitsland en Zwitserland. In Zweden en Finland wordt Allerheiligen gevierd op de zaterdag tussen 31 oktober en 6 november.
In Nederland is Allerheiligen geen nationale vrije dag, maar wel een verplichte feestdag in de Katholieke Kerk. In 1967 verplaatsten de Nederlandse bisschoppen, na ontheffing van paus Paulus VI om Allerheiligen als zondag te beschouwen, de verplichte feestdag naar de eerstvolgende zondag na 1 november. Voorheen was Allerheiligen een vrije dag die op de dag zelf werd gevierd. Sinds de verplaatsing werd 1 november niet meer als vrije dag gevierd. De Nederlandse bisschoppen hebben op de Bisschoppenconferentie van 8 juli 1989 besloten om het hoogfeest van Allerheiligen met ingang van 1 januari 1991 weer te vieren met een eucharistieviering op de dag zelf, op een tijdstip waarop veel gelovigen aanwezig kunnen zijn. Het voorschrift om zich ‘ook te onthouden van werken en bezigheden die een beletsel zijn voor de eredienst die aan God gebracht moet worden, voor de vreugde die aan de Dag des Heren eigen is, of voor de nodige ontspanning van geest en lichaam’ geldt op Allerheiligen echter niet. Allerheiligen is daarom ook niet teruggekeerd als nationale vrije dag.
Twee leuke weetjes over Allerheiligen
De allerheiligenmarkten worden echter nog steeds georganiseerd. De grootste allerheiligenmarkt van Nederland, met tachtig- tot honderdduizend bezoekers, vindt jaarlijks plaats in het Oost-Groningse Winschoten.
In de beeldende kunst is Allerheiligen een voorstelling van heiligen om de Drie-eenheid, volgens de tekst in Openbaring 5 en 7. Het bekende schilderij ‘Aanbidding van de Drie-eenheid’ door de Civitas Dei van Albrecht Dürer bevindt zich in het Kunsthistorisches Museum te Wenen.
Waar komt Allerzielen vandaan?
Allerzielen is een gedenkdag uit de westerse rooms-katholieke traditie. Het wordt gevierd op 2 november, de dag na Allerheiligen, waarmee deze dag nauw verbonden is. Met Allerzielen worden de overledenen herdacht en wordt een requiemmis opgedragen. Wanneer Allerzielen samenvalt met een zondag, heeft dit altijd voorrang op de zondagsliturgie.
De nabestaanden plaatsen bloemen op het graf. In veel parochies is het gebruikelijk dat als er een parochiaan uit de kerk wordt begraven er een kruisje wordt opgehangen met daarop de naam van de overledene. Op de eerstvolgende Allerzielen komt de familie van de overledene naar de mis om het kruisje in ontvangst te nemen. Allerzielen is een dag om speciaal te bidden voor alle zielen die nog niet in de hemel zijn, maar in het vagevuur.
De gedenkdag voor de overledenen stamt uit de benedictijner kloostertraditie van Cluny, waar Odilo van Cluny haar in 998 voor het eerst liet vieren. In de dertiende eeuw kreeg het de naam Allerzielen.
(Bron: Wikipedia)
